Julianakanaal Limburg

Belangrijke informatie

Projectnaam: Verbreding en verdieping Julianakanaal
Datum: aanvang project 2012, voorjaar 2025 
Opdrachtgever: Van den Herik-Sliedrecht
Locatie: Van Berg a/d Maas tot sluis Born
Omvang: circa 4 km verbreden en verdiepen

Samenvatting van het project

Rijkswaterstaat werkt aan het toekomstbestendig maken van de internationale Maasroute door het Julianakanaal te verbreden en te verdiepen. Dit maakt het kanaal geschikt voor grotere binnenvaartschepen en vergroot de doorvaartcapaciteit aanzienlijk. Het totale project is tussen Limmel en Maasbracht en betreft 26,6 km verdiepen en 11 km verbreden. Het nu beschouwde deel is het laatste deel in dit project.

Sinds de start van de aanbesteding in 2012 is MOS Grondmechanica, onderdeel van SOCOTEC, betrokken bij dit project. Inmiddels is het grootste deel van het kanaal aangepakt. Voor de laatste 4 kilometer, tussen Berg aan de Maas en Sluis Born, werd in augustus 2024 een andere methode toegepast: dit deel werd drooggelegd om de kanaalbodem en de taluds af te graven. Een tijdelijke dam bij Berg aan de Maas zorgde voor gecontroleerde waterafvoer via Sluis Born. Dit bleek nodig omdat andere methoden waarbij de scheepvaart doorgang kon houden (in den natte en in het half-droge) niet haalbaar bleken.

Om de omgeving te ontzien, werd een transportweg op de kanaalbedding aangelegd, inclusief een tijdelijke transportbrug naar een opslagterrein. Na het graafwerk is een nieuwe kanaalbodem aangebracht met als waterremmende bekleding bentonietmatten afgedekt met grind en breukstenen, goed voor een levensduur van minstens 100 jaar.
Volgens planning wordt het Julianakanaal in april 2025 opnieuw opengesteld voor scheepvaart, waarmee de vernieuwde Maasroute weer in gebruik wordt genomen.

Omschrijving van het project

MOS Grondmechanica is sinds 2012 betrokken bij dit omvangrijke en complexe project. De complexiteit is te wijten aan de geologische oorsprong van het gebied en de ligging van het kanaal. De ondergrond kenmerkt zich door de maasterrassen met de aanwezige breuklijnen en de uitdagende eigenschappen van de grond bestaande uit grind, het slecht doorlatende zand van Breda en ook grote zwerfkeien. Het kanaal is daarbij grotendeels op maaiveld aangelegd met beschikbare grond uit de omgeving en voorzien van een waterremmende kleilaag. Met een lage stand van het grondwater is hiermee sprake van een droge zone onder de kanaalbodem. Vanuit de omgeving is de ligging van het Julianakanaal op en langs een steilrand en dicht bij het unieke natuurgebied de Kingbeek bepalend. Al deze factoren vereisten een flexibele aanpak, waarbij de werkwijze gedurende het project meerdere malen moest worden bijgesteld. 

Gedurende het gehele traject heeft MOS Grondmechanica haar expertise ingezet op diverse disciplines, waaronder het in kaart brengen van risico’s, het verstrekken van geotechnisch en geohydrologisch advies, monitoring en uitvoeringsbegeleiding.
Het droogleggen van het kanaal moest zeer gecontroleerd en geleidelijk verlopen om schade aan bruggen, kade en kanaaldijken te voorkomen. Dit proces had niet alleen invloed op de stabiliteit van bouwwerken, maar ook op de grondwaterstromen in het omliggende gebied. Met name op het gebied van geohydrologisch advies heeft MOS Grondmechanica gedurende het gehele project hierin een cruciale rol gespeeld. MOS Grondmechanica heeft voor het onderzoek een uitgebreid meetnetwerk van peilbuizen geïnstalleerd en voorzien van monitoring. De impact van het baggeren en het droogzetten op onder andere de grondwaterfluctuaties in de directe omgeving zijn uitgebreid geanalyseerd. Op basis van deze bevindingen zijn berekeningen uitgevoerd en adviezen verstrekt om risico’s te beheersen en daarmee ook ongewenste effecten op het nabijgelegen natuurgebied te minimaliseren.

Ook in de laatste fase van het project, waar momenteel aan wordt gewerkt, heeft MOS grondonderzoek uitgevoerd door middel van boringen en sonderingen. De verzamelde grondmonsters zijn geanalyseerd in het laboratorium waarbij de nodige grondparameters en doorlatendheid van de ondergrond en de sliblagen in kaart zijn gebracht. Deze inzichten zijn verwerkt in de geohydrologische modellen die helpen bij het maken van strategische keuzes voor zowel de waterhuishouding als de stabiliteit van het gebied.

Om de stabiliteit van bouwwerken tijdens het droogleggen te waarborgen, heeft MOS Grondmechanica berekeningen uitgevoerd en maatregelen laten implementeren, zoals het aanbrengen van extra peilbuizen, deformatiepunten en inclinometers. Middels deze monitoring, waar mogelijk wordt continu gemeten, kan direct worden gereageerd op afwijkingen en worden de risico's beheerst.

Het bouwteam, waarin MOS nauw samenwerkt met Van den Herik en Rijkswaterstaat, zet sterk in op kwaliteit, veiligheid en risicobeheersing en een zorgvuldige communicatie met belanghebbenden. Deze samenwerking heeft geleid tot een zeer nauwkeurige uitvoering, waarbij ook de impact op de omgeving en het natuurgebied zorgvuldig wordt beheerst.